Αξιολόγηση AI Agents
Οι περισσότεροι πειραματισμοί με AI Agents ξεκινούν με ενθουσιασμό. Ο agent φαίνεται εντυπωσιακός σε λίγες δοκιμές και γρήγορα πάει προς παραγωγή. Λίγο αργότερα όμως εμφανίζονται ερωτήσεις. Πόσο συχνά δίνει σωστές απαντήσεις. Τι κάνει όταν τα δεδομένα είναι ελλιπή. Πόσο κοστίζει κάθε ροή. Εδώ μπαίνει η αξιολόγηση AI Agents. Χωρίς συστηματικό testing και metrics, βασίζεσαι μόνο στο ένστικτο.
Ενδιαφέρεσαι για AI στην εκπαίδευση για Εκπαιδευτικούς & Φοιτητές Πληροφορικής; δες το σχετικό μάθημα ή επικοινώνησε μαζί μου.
Η αξιολόγηση AI Agents είναι πιο σύνθετη από το κλασικό testing κώδικα. Δεν ελέγχεις απλώς αν μια συνάρτηση επιστρέφει συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αλλά πόσο καλά ένας agent χειρίζεται ασαφείς καταστάσεις, εργαλεία και χρήστες.
Τι θέλεις να μετρήσεις πραγματικά
Πριν αρχίσεις να στήνεις tests χρειάζεται να ξεκαθαρίσεις τι σημαίνει επιτυχία για τον agent σου.
Παραδείγματα στόχων
- ποσοστό αιτημάτων που λύνει χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση,
- πόσο συχνά χρειάζεται escalation σε άνθρωπο και για ποιους λόγους,
- πόσο χρόνο εξοικονομεί σε σχέση με μια καθαρά χειρωνακτική διαδικασία,
- πόσο συνεπής είναι η συμπεριφορά του στο ίδιο είδος αιτήματος.
Αυτοί οι στόχοι θα καθορίσουν και τα metrics που θα παρακολουθείς.
Τύποι tests για AI Agents
Συνήθως χρειαζόμαστε τρία επίπεδα testing
Unit level
- έλεγχος των εργαλείων που χρησιμοποιεί ο agent APIs, βάσεις, scripts,
- tests για prompts που παράγουν συγκεκριμένη δομή εξόδου, όπως JSON ή λίστες ενεργειών.
Scenario level
- σενάρια χρήσης που αντικατοπτρίζουν πραγματικά tasks,
- έλεγχος αν η συνολική ροή δίνει σωστό ή αποδεκτό αποτέλεσμα.
Regression level
- σετ από ερωτήματα και καταστάσεις που επαναλαμβάνεις όταν αλλάζεις prompts, μοντέλο ή pipeline,
- βεβαιώνεσαι ότι βελτιώσεις σε ένα σημείο δεν χαλάνε άλλα.
Σενάρια testing εμπνευσμένα από πραγματική χρήση
Για την αξιολόγηση AI Agents είναι κρίσιμο τα σενάρια να αντικατοπτρίζουν το πώς χρησιμοποιείται ο agent στην πράξη.
Κατηγοριοποίησε σενάρια σε
- απλά και συχνά αιτήματα,
- πιο πολύπλοκα tasks με πολλά βήματα,
- ακραίες περιπτώσεις όπου τα δεδομένα είναι ελλιπή,
- λάθος ή ασαφή αιτήματα από τον χρήστη.
Για κάθε σενάριο κατέγραψε
- είσοδο τι κάνει ή τι ρωτά ο χρήστης,
- αναμενόμενο αποτέλεσμα ή εύρος αποδεκτών απαντήσεων,
- κριτήρια επιτυχίας για τον agent.
Με αυτόν τον τρόπο μπορείς να συγκρίνεις διαφορετικές εκδόσεις prompts ή μοντέλων.
Metrics για αξιολόγηση ποιότητας
Κλασικά metrics όπως ακρίβεια accuracy σε classification προβλήματα δεν μεταφέρονται πάντα αυτούσια στους agents. Μερικά χρήσιμα metrics είναι
- task success rate ποσοστό ολοκληρωμένων εργασιών,
- escalation rate πόσο συχνά χρειάζεται άνθρωπο,
- time to resolution χρόνος από το αίτημα μέχρι την ολοκλήρωση,
- tool failure rate πόσες φορές το εργαλείο καλείται με λάθος τρόπο,
- hallucination rate περιπτώσεις όπου ο agent δίνει απαντήσεις χωρίς επαρκές context.
Μπορείς να παρακολουθείς αυτά τα metrics ανά τύπο εργασίας, ανά κατηγορία χρήστη ή ανά ροή.
Αυτόματη αξιολόγηση με LLMs
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορείς να χρησιμοποιήσεις το ίδιο ή άλλο LLM για να βοηθήσει στην αξιολόγηση.
Παραδείγματα
- δίνεις στο μοντέλο το αίτημα, την απάντηση του agent και μια περιγραφή του τι θεωρείται σωστό και το αφήνεις να βαθμολογήσει,
- του ζητάς να ελέγξει αν η απάντηση βασίζεται σε δοθέντα αποσπάσματα κειμένου ή περιέχει μη επιτρεπτές προσθήκες,
- το χρησιμοποιείς για αυτόματη κατηγοριοποίηση λαθών.
Πρέπει όμως να έχεις πιθανή ανθρώπινη επικύρωση, ειδικά όταν η ακρίβεια αξιολόγησης είναι κρίσιμη.
Ανθρώπινη αξιολόγηση όπου χρειάζεται
Κάποια πράγματα δεν μπορούν να κριθούν με απλούς κανόνες ή μόνο με LLMs.
Παραδείγματα
- αν ο τόνος της απάντησης είναι κατάλληλος για συγκεκριμένο κοινό,
- αν η προτεινόμενη λύση είναι πρακτική ή απλώς θεωρητικά σωστή,
- αν μια σύνοψη αναδεικνύει τα πραγματικά κρίσιμα σημεία.
Εκεί χρειάζεσαι ανθρώπινους αξιολογητές, ιδανικά άτομα που γνωρίζουν καλά το domain. Μπορείς να οργανώσεις περιοδικές συνεδρίες όπου δείχνετε δείγματα απαντήσεων και καταγράφετε σχόλια.
Αυτόματα tests σε pipelines
Σε πιο ώριμα συστήματα αξίζει να εντάξεις την αξιολόγηση σε pipelines
- για κάθε αλλαγή σε prompts ή κώδικα τρέχεις ένα σετ σεναρίων regression,
- συγκρίνεις τα αποτελέσματα με προηγούμενη έκδοση,
- εμποδίζεις αυτόματα deployment αν η ποιότητα πέσει κάτω από όριο.
Τα tests αυτά μπορούν
- να εκτελούνται σε περιβάλλον staging με συνθετικά δεδομένα,
- να χρησιμοποιούν log replay από ανωνυμοποιημένες πραγματικές συνεδρίες,
- να αποθηκεύουν τα αποτελέσματα για ιστορική σύγκριση.
Παρακολούθηση σε παραγωγή
Ακόμη και με καλό testing, η πραγματική εικόνα φαίνεται στην παραγωγή.
Σημαντικά στοιχεία
- dashboards που δείχνουν task success rate, escalation rate, χρόνο απόκρισης,
- alerts όταν αυξάνεται απότομα το ποσοστό λαθών ή αποτυχημένων εργαλείων,
- μηχανισμοί feedback από χρήστες, όπως thumbs up down ή σύντομα σχόλια.
Με αυτά μπορείς να δεις γρήγορα αν μια αλλαγή σε μοντέλο ή prompt επηρέασε αρνητικά την εμπειρία.
Κίνδυνοι χωρίς αξιολόγηση
Αν αγνοήσεις την αξιολόγηση AI Agents, ρισκάρεις
- να χτίσεις υπερβολική εμπιστοσύνη σε ένα σύστημα που κάνει σιωπηλά λάθη,
- να πάρεις αποφάσεις με βάση παραπλανητικές ή λανθασμένες απαντήσεις,
- να αυξηθεί το κόστος λειτουργίας λόγω αναποτελεσματικών ροών,
- να χάσεις την εμπιστοσύνη χρηστών όταν δουν αντιφατικά ή ακατάλληλα αποτελέσματα.
Η αξιολόγηση δεν είναι πολυτέλεια, είναι μηχανισμός προστασίας.
Ξεκίνα με μικρό αριθμό καλά επιλεγμένων σεναρίων και δύο τρία βασικά metrics. Μπορείς να επεκτείνεις το framework αξιολόγησης σταδιακά, αντί να περιμένεις να έχεις τέλεια κάλυψη από την πρώτη μέρα.
Αν θέλεις να μάθεις στην πράξη πώς να σχεδιάζεις αξιολόγηση AI Agents με σενάρια testing, metrics και αυτόματα tests, μπορούμε να το δουλέψουμε μαζί μέσα από το μάθημα Εισαγωγή στο Prompt Engineering και LLMs για Επαγγελματίες και συμπληρωματικά Ιδιαίτερα Μαθήματα Python για AI και Machine Learning ή Testing και Ποιότητα Κώδικα για Προγραμματιστές. Στόχος είναι να αποκτήσεις ένα πρακτικό πλαίσιο ελέγχου ποιότητας που σε προστατεύει όταν βάζεις agents σε παραγωγή.